Piłka ręczna to dynamiczny sport drużynowy, który wymaga odpowiedniego boiska z precyzyjnie określonymi wymiarami i wyposażeniem. Znajomość parametrów boiska jest kluczowa zarówno dla zawodników, jak i dla kibiców chcących lepiej zrozumieć zasady gry. W tym artykule przedstawiamy szczegółowe informacje na temat wymiarów boiska do piłki ręcznej, linii wyznaczających poszczególne strefy oraz wymagań dotyczących bramek i innego wyposażenia.
Standardowe wymiary boiska do piłki ręcznej
Boisko do piłki ręcznej ma kształt prostokąta o ściśle określonych wymiarach. Według przepisów Międzynarodowej Federacji Piłki Ręcznej (IHF), standardowe wymiary boiska wynoszą:
Długość: 40 metrów
Szerokość: 20 metrów
Te wymiary odnoszą się do powierzchni gry ograniczonej liniami bocznymi i liniami bramkowymi. Wokół boiska muszą znajdować się strefy bezpieczeństwa o szerokości co najmniej 1 metra wzdłuż linii bocznych i 2 metrów za liniami bramkowymi, co chroni zawodników przed kontuzjami podczas dynamicznej gry.
W przypadku mniejszych hal sportowych, przepisy dopuszczają zmniejszenie wymiarów boiska do:
Długość: minimum 38 metrów
Szerokość: minimum 18 metrów
Takie wymiary są często spotykane w rozgrywkach niższej rangi lub w zawodach młodzieżowych, gdzie dostępność pełnowymiarowych obiektów może być ograniczona.
Linie na boisku i ich znaczenie
Boisko do piłki ręcznej jest podzielone liniami, które mają kluczowe znaczenie dla przebiegu gry. Wszystkie linie stanowią integralną część obszaru, który wyznaczają. Szerokość standardowych linii wynosi 5 cm, z wyjątkiem linii bramkowej między słupkami bramki, która ma szerokość 8 cm.
Linia środkowa
Linia środkowa dzieli boisko na dwie równe połowy. Na środku tej linii znajduje się punkt centralny, z którego rozpoczyna się gra po zdobyciu bramki oraz na początku każdej połowy meczu. To tutaj odbywa się rzut sędziowski rozpoczynający spotkanie.
Linie bramkowe i pola bramkowe
Linie bramkowe znajdują się na krótszych bokach prostokąta. Przed każdą bramką znajduje się pole bramkowe, które jest wyznaczone przez:
Linię pola bramkowego (6-metrową) – półokrąg o promieniu 6 metrów od środka bramki
Pole bramkowe jest obszarem zastrzeżonym wyłącznie dla bramkarza. Zawodnicy z pola nie mogą w nim przebywać ani go dotykać podczas gry – naruszenie tej zasady skutkuje rzutem wolnym dla drużyny przeciwnej lub rzutem karnym, jeśli naruszenie uniemożliwiło zdobycie bramki.
Linia rzutów wolnych
Linia rzutów wolnych, zwana również linią 9-metrową, jest oznaczona przerywaną linią w odległości 3 metrów od linii pola bramkowego (czyli 9 metrów od środka bramki). Z tej linii wykonuje się rzuty wolne po faulach przeciwnika. Linia ta wyznacza również minimalną odległość, jaką muszą zachować obrońcy podczas wykonywania rzutu wolnego.
Linia rzutów karnych
Linia rzutów karnych to prosta linia o długości 1 metra, znajdująca się w odległości 7 metrów od środka bramki. Z tego miejsca wykonywane są rzuty karne, będące bezpośrednią konfrontacją między strzelcem a bramkarzem. Rzut karny to jedna z najbardziej emocjonujących sytuacji w meczu piłki ręcznej.
Linia ograniczająca bramkarza
Jest to linia o długości 15 cm, znajdująca się w odległości 4 metrów od linii bramkowej. Oznacza ona granicę, do której może wyjść bramkarz podczas obrony rzutu karnego. Przekroczenie tej linii przez bramkarza podczas rzutu karnego skutkuje powtórzeniem rzutu, jeśli piłka nie wpadła do bramki.
Wymiary i specyfikacja bramek
Bramki do piłki ręcznej mają ściśle określone wymiary i muszą spełniać odpowiednie normy bezpieczeństwa, aby zapewnić prawidłowy przebieg gry i ochronę zawodników.
Szerokość bramki (wewnętrzna): 3 metry
Wysokość bramki (wewnętrzna): 2 metry
Bramki muszą być solidnie przymocowane do podłoża lub ściany za nimi, co zapobiega ich przewróceniu podczas dynamicznej gry. Słupki i poprzeczka powinny mieć kwadratowy przekrój o boku 8 cm. Wszystkie trzy strony bramki widoczne z boiska muszą być pomalowane w naprzemienne pasy w dwóch kontrastujących kolorach (zazwyczaj czerwony i biały lub czarny i biały), które również wyraźnie odróżniają się od tła.
Bramka musi być wyposażona w siatkę, która powinna być przymocowana w taki sposób, aby piłka wrzucona do bramki normalnie w niej pozostała lub nie mogła odbić się z powrotem w pole gry. Siatka powinna być wykonana z materiału odpornego na zerwanie i mieć oczka o wymiarach nieprzekraczających 10×10 cm, co zapewnia widoczność piłki wewnątrz bramki.
Dodatkowe wyposażenie boiska
Oprócz podstawowych elementów, takich jak linie i bramki, profesjonalne boisko do piłki ręcznej powinno być wyposażone w dodatkowe elementy zapewniające sprawny przebieg zawodów.
Stolik sędziowski
Stolik sędziowski powinien być umieszczony na środku linii bocznej, po tej samej stronie co strefy zmian. Przy stoliku znajdują się miejsca dla sekretarza, mierzącego czas oraz ewentualnie delegata technicznego. To tutaj kontrolowany jest czas gry, kary czasowe oraz prowadzony jest oficjalny protokół meczu.
Strefy zmian
Strefy zmian dla każdej z drużyn znajdują się po obu stronach linii środkowej, wzdłuż linii bocznej. Rozciągają się one od linii środkowej do punktu oddalonego o 4,5 metra w każdą stronę. W tych strefach zawodnicy oczekują na możliwość wejścia na boisko podczas zmian. Prawidłowe przeprowadzanie zmian jest kluczowe dla dynamiki gry i strategii drużyny.
Tablica wyników
Nowoczesne hale do piłki ręcznej są wyposażone w elektroniczne tablice wyników, które pokazują aktualny wynik, czas gry oraz często inne informacje, takie jak liczba kar czasowych czy statystyki zawodników. Dobrze widoczna tablica wyników jest niezbędna zarówno dla zawodników, jak i dla kibiców śledzących przebieg meczu.
Nawierzchnia boiska
Nawierzchnia boiska do piłki ręcznej powinna być płaska, nieśliska i wykonana z materiału, który zapewnia bezpieczeństwo zawodnikom. W profesjonalnych rozgrywkach stosuje się zwykle specjalne wykładziny sportowe lub parkiety.
Współczesne hale sportowe często wyposażone są w nawierzchnie syntetyczne, które zapewniają odpowiednią amortyzację, przyczepność i odbicie piłki. Takie nawierzchnie minimalizują ryzyko kontuzji i pozwalają na dynamiczną grę, umożliwiając zawodnikom szybkie zmiany kierunku biegu i bezpieczne upadki po skokach.
Kolor nawierzchni powinien kontrastować z piłką, aby zapewnić jej dobrą widoczność. Najczęściej stosowane są odcienie niebieskiego, zielonego lub szarego, które nie męczą wzroku zawodników i widzów.
Różnice w wymiarach boisk dla różnych kategorii wiekowych
Dla młodszych kategorii wiekowych często stosuje się boiska o zmniejszonych wymiarach, aby dostosować grę do możliwości fizycznych dzieci. Na przykład:
- Mini piłka ręczna (dzieci do 10 lat): boisko o wymiarach 20×12 m lub 24×14 m
- Młodzicy (11-12 lat): boisko o wymiarach 26-28×14-15 m
- Dzieci starsze (13-14 lat): boisko o wymiarach 30-36×16-18 m
Również wymiary bramek są odpowiednio zmniejszane dla młodszych kategorii wiekowych, aby ułatwić obronę bramkarzom o niższym wzroście. Dla najmłodszych często stosuje się bramki o wymiarach 2,40×1,60 m lub 2,50×1,70 m.
Takie dostosowanie wymiarów boiska i bramek do wieku zawodników pozwala na prawidłowy rozwój umiejętności technicznych i taktycznych, a także zwiększa atrakcyjność gry dla dzieci, które mogą odnosić sukcesy adekwatne do swoich możliwości fizycznych.
Znajomość wymiarów i wyposażenia boiska do piłki ręcznej jest niezbędna nie tylko dla zawodników i trenerów, ale także dla osób odpowiedzialnych za budowę i utrzymanie obiektów sportowych. Prawidłowo przygotowane boisko zapewnia fair play i umożliwia zawodnikom pełne wykorzystanie ich umiejętności technicznych i taktycznych, co przekłada się na widowiskowość i atrakcyjność tego dynamicznego sportu.